Standardy komunikacji z roddzicami

        • Nauczyciel jako funkcjonariusz publiczny

        • 1. Wprowadzenie 

          W polskim porządku prawnym nauczyciel pełni istotną funkcję społeczną, związaną z edukacją, wychowaniem i zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom. Aby skutecznie chronić tę rolę, nauczyciel – podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych – korzysta z ochrony przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Ochrona ta ma wymiar przede wszystkim karnoprawny, ale dotyczy również obowiązków szkoły i organu prowadzącego. 

          2. Podstawa prawna ochrony nauczyciela 

          Zgodnie z art. 63 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela  
          „Nauczyciel, podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych, korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny. 
           
          Ochrona ta ma zastosowanie do wszystkich nauczycieli objętych przepisami Karty Nauczyciela. 

          3. Obowiązki szkoły i organu prowadzącego 

          Zgodnie z art. 63 ust. 2 KN, dyrektor szkoły oraz organ prowadzący (np. gmina, powiat, województwo) są zobowiązani z urzędu występować w obronie nauczyciela, gdy zostaną naruszone jego uprawnienia. Oznacza to obowiązek nie tylko reakcji na przypadki przemocy, ale również podejmowania działań organizacyjnych, prawnych i informacyjnych w celu zapewnienia nauczycielowi wsparcia i bezpieczeństwa. 

          4. Zakres ochrony 

          Ochrona nauczyciela obejmuje w szczególności przestępstwa wskazane w Kodeksie karnym: 

          • Art. 222 § 1 k.k. – naruszenie nietykalności cielesnej: popchnięcie, uderzenie, szarpanie, oblanie wodą – kara do 3 lat pozbawienia wolności. 

          • Art. 223 § 1–2 k.k. – czynna napaść z użyciem niebezpiecznego narzędzia – kara od 1 roku do 12 lat pozbawienia wolności. 

          • Art. 224 § 1–3 k.k. – wywieranie wpływu przemocą lub groźbą na czynności nauczyciela – kara do 5 lat pozbawienia wolności. 

          • Art. 226 § 1 k.k. – znieważenie nauczyciela w związku z wykonywaniem obowiązków – kara do 1 roku pozbawienia wolności. 

          • Art. 212 § 1–2 k.k. – pomówienie nauczyciela za pomocą środków masowego przekazu – kara do 1 roku pozbawienia wolności. 

          5. Odpowiedzialność sprawców 

          • Osoby dorosłe – odpowiadają karnie na zasadach ogólnych Kodeksu karnego. 

          • Nieletni uczniowie – odpowiadają na podstawie ustawy z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich . Sprawy są rozpoznawane przez sąd rodzinny. 

          6. Obowiązki dyrektora szkoły 

          Dyrektor szkoły jako osoba odpowiedzialna za bezpieczeństwo pracowników i uczniów, powinien niezwłocznie zgłaszać przypadki przestępstw popełnionych wobec nauczycieli do organów ścigania (policja, prokuratura). Może też zorganizować pomoc psychologiczną, wsparcie prawne, podjąć działania wobec uczniów i rodziców w ramach statutu szkoły. 

          7. Uprawnienia nauczyciela 

          Nauczyciel może samodzielnie zgłosić przestępstwo, korzystać z pomocy prawnej oferowanej przez związki zawodowe, organy prowadzące lub samorząd zawodowy. W przypadku doznania krzywdy może dochodzić zadośćuczynienia lub odszkodowania w postępowaniu cywilnym (np. za naruszenie dóbr osobistych). 

          8. Zakres terytorialny ochrony 

          Ochrona przysługuje nauczycielowi nie tylko w budynku szkoły, ale także we wszystkich miejscach, gdzie realizuje on obowiązki służbowe – na wycieczkach, dyżurach, w kontaktach z rodzicami, w czasie konsultacji, a nawet w drodze do ucznia przy nauczaniu indywidualnym.